Ga je zelf bouwen? Echt? Nou, succes!
Zo, een lege pagina, om te vullen met mijn eerste poging om verslag te doen van het bouwproces. Nou ja, bouwproces, tot nog toe is er alleen een houthok gebouwd…. Dat huis komt er uiteindelijk ook wel maar het gaat nog wel ff duren. Geduld, er is eerst een heel traject aan vooraf gegaan.
Mensen die al zelf hebben gebouwd, reageren ‘wisselend bewolkt’ als je zegt: “we gaan zelf een huis bouwen”. De positiefste reacties krijg je van hen die nu zo’n 5 jaar in hun ‘paleis’ wonen – lang genoeg om alle stress achter zich te hebben gelaten en eindelijk te kunnen genieten van de doordachte vondsten, persoonlijke favorieten en inmiddels mooi uitgegroeide tuin. Bij hen heeft het bouwstof allang plaats gemaakt voor net die aanwinsten die het huis àf maken. Degenen die al weer zo’n 10-15 jaar in het zelfbedachte huis wonen, zien dat de keuken aan vervanging toe is, net als de badkamer, en dat het binnenschilderwerk ook nodig moet worden gedaan. Alles was destijds tegelijk nieuw en wordt nu sleets. En met die sleetsheid komt de vertwijfeling binnengedruppeld, die maakt dat zij niet zo positief zijn: ‘’ weet je zeker dat je relatie daartegen bestand is?”, “waar begin je aan” en “nou, jij liever dan ik, pfoeh, het heeft 1 jaar gekost, maar ik ben er 10 jaar ouder van geworden’’.
De gekken die dan toch zelf een huis willen gaan bouwen zijn dus gewaarschuwd. En ik ga nog een beetje meer waarschuwen.
TIP 1 Heb geduld en ga lekker zingen
Want weet je wel dat je in Nederland tal van vergunningen nodig hebt en heel wat instanties af moet voordat de eerste paal de grond in gaat? En dat je daarbij heel wat liedjes kunt meezingen met al die keren ‘’ik zet je even in de wacht’’. De leukste wachtmuziekjes: Ziggo. De irritantse: alle andere bedrijven. En spot on wat mij betreft vind ik KPN: eerst luister ik naar een vaag jaren-80 nummer met de tekst ‘’give me a minute, just wait another minute", gevolgd door een even vaag nummer met de tekst ‘’this time we’re gonna make things better’’, gevolgd door ‘’Crazy” van Seal. Ik heb in totaal ruim 7 uur in de wacht gestaan bij KPN. Om crazy van te worden.
TIP 1A Als je klant bent bij KPN en het werkt: niet verhuizen, niks veranderen, tel je zegeningen
TIP 1B Ga als KPN-klant nooit wijzigen van pakket of op een onbekende bouwkavel iets aanvragen. Direct opzeggen en een andere provider kiezen.
Eens even een opsomming van wat er bij ons aan het slaan van de eerste paal vooraf ging:
- We verkochten ons huis
- We kochten een kavel
- We maakten een ontwerp
- We vroegen, en kregen, vergunning
- We vroegen offertes aan voor de fundering en kozen een timmerman.
Appeltje eitje toch? Nu alleen nog maar laten bouwen, inrichten en huppakee erin.
Deze 5 stappen waren in werkelijkheid soms trektochten met een manke, koppige ezel langs afgronden en over mistige bergpassen. Er zijn heel wat nachten geweest waarin ik wakker lag, vol zorgen over financiering, boosheid over gemeentelijke willekeur en frustratie over de stroperigheid waarmee al het regelwerk gepaard gaat.
Het huis verkopen was inderdaad een makkie want we hadden een prima makelaar en hoefden voor de verkoop weinig oppoetswerk te verrichten om ons leuke huis te vermarkten. Tijdens onze vakantie in Frankrijk kon de champagne al open, krap 4 weken nadat het huis op Funda verscheen.
De daadwerkelijke overdracht had meer voeten in de aarde (kopers hadden vanwege nieuwe regelgeving veel gedoe met de bank) maar ook die horde werd genomen.
TIP 4 Kies een goede makelaar
Ondertussen waren we ook snel klaar met onderhandelen over de aankoop van een kavel maar ook hier hadden we wat pech omdat ook de verkopers gedoe hadden met de bank en de notaris nu niet echt meedenkend was.
Op oudjaar proostten we weer (met bubbels die we meebrachten van onze Franse vrienden) en waren we eigenaar van een stukje grond met 2 verwaarloosde hoogstam fruitbomen. Het landje werd door de loonwerker grotendeels kaal gehaald zodat de meeste braamstruiken, berenklauw en boomstronken verdwenen.
TIP 5 Overweeg of het de moeite loont om een loonwerker als minnaar te nemen, als “mannetje voor achter de hand”.
Vraag uitgebreid offertes op bij grondverzetbedrijven. Wij hadden een prima loonwerker met schappelijke prijzen, die alles in no time regelde en meedacht. Maar er gaan heel wat uren werk zitten in het graven en verharden van een bouwput en inrit. Andere optie: huur zelf een kraantje en charter wat vrienden voor een wedstrijdje stoepranden sjouwen.
TIP 6 En kies dan meteen een architect waarmee het echt goed klikt, en vraag of je projecten van hem of haar mag bekijken.
Ondertussen zaten we aan de koffie met verschillende bouwers van houten huizen en bijbehorende architecten. Na enkele weken van vertwijfeling - ''is het nu zo raar wat we willen of spreken we Chinees, waarom tekent de architect niet wat wij verzinnen?" - kozen we voor een heel fijn ‘setje’: een bouwkundig tekenaar en architect die al jaren hadden samengewerkt en nu elkaars zinnen aanvulden. De architect schetste direct wat we vroegen, de tekenaar zwakte al te wilde uitspattingen af tot betaalbare en functionelere opties en wij waren blij. Maar…inmiddels was de bodemloze put natuurlijk wel open.
Dat is iets waar ik nog steeds aan moet wennen. Wij hebben een paar keer ons huis verbouwd en Rolf kan alles maken wat ik uitdenk (en heel veel meer wat hij daarnaast zelf nog bedenkt) maar voordat we nu maar beginnen te denken, stapelen de facturen zich al op. Er zijn al zoveel geldvretende en tijdslorpende acties voordat je zelf je eigen huis kunt gaan bouwen, waardoor we af en toe vergeten dat het echt heel leuk is om zelf te kunnen kiezen waar je ramen komen, hoe groot je veranda wordt, welke keuken en hoeveel slaapkamers er komen.
TIP 7 Maak regelmatig tijd vrij om samen te proosten op wat lukt en bedank vrienden die fungeren als klaagmuur
Het is fijn als je vrienden hebt. Nog fijner als die vrienden zelf ook ooit een huis bouwden en je dus gevraagd en ongevraagd van advies voorzien.
TIP 8 Vraag of de architect een compleet overzicht aanlevert van de advieskosten en extra ‘mannetjes’ die naast zijn werk nodig zijn, en een schatting van de prijs.
Wij kregen bijvoorbeeld opeens te maken met een constructeur en zijn factuur. Het beoordelen en indienen van de constructieberekeningen voor de omgevingsaanvraag was in het architectenhonorarium inbegrepen, maar de offerte van de constructeur moest ik zelf aanvragen en betalen. Zal wel naïef zijn maar ik kende het vak ‘’constructeur’’ nog niet en dacht dat de architect die berekening zelf maakte en uploadde bij de vergunningsaanvraag… niet dus. Zo ook voor de EPC/EPG berekening en het sonderingsrapport (sondering is grondonderzoek waarbij d.m.v. enkele boringen wordt uitgezocht hoe de bodemgesteldheid is i.v.m. fundering van je huis).
TIP 9 Vraag uitleg bij alles wat je niet begrijpt en verf desnoods je haar blond.
Beter veel vragen stellen dan nog meer ongewenste verrassingen, want die zijn er al genoeg om het spannend te houden, geloof me.
TIP 10 Kies of je het echt zelf wilt gaan uitvoeren of een aannemer in de arm neemt.
Als je een kavel koopt van een projectontwikkelaar, zal hij vast kosten in rekening brengen voor het uitvoeren van de benodigde onderzoeken en het aanleggen van kabels en leidingen in de grond. Koop je zelf een kaal stuk bouwgrond, dan moet je meer regelen. Raadpleeg ervaringsdeskundigen om je lijstje voorbereidende werkzaamheden compleet te maken. Wij kregen te maken met: grondonderzoek, leges (een inritvergunning, omgevingsvergunning voor het plaatsen van een stacaravan op je eigen grond, omgevingsvergunning voor het bouwen van een woning, betalen voor een praatje met welstand, sonderingsonderzoek en aanvullend noodzakelijk grondonderzoek, constructieberekeningen, energieprestatieadviezen, aangevraagde aansluitingen op riool, elektriciteitsnet, telecomkabel, water, een aardpin voor de bouwkast, een bouwkast voor stroom, een tijdelijke waterput voor je wateraansluiting, bouwhekken, de loonwerker (voor het aanleggen van de inrit), nog eens de loonwerker (nu voor het leggen van rijplaten omdat je anders een boete riskeert wegens vernieling van je eigen, duurbetaalde inrit en de gemeentelijke straat), nog eens de loonwerker (omdat de bouwput gegraven moet en daarna bekleed met een laag gebroken puin om te voorkomen dat al die zware vrachtwagens in de put verdwijnen), de boomverzorger (om takken van de gemeentelijke bomen te snoeien zodat het zware materieel kan aantreden om de boorpalen te vervaardigen in de super afgewerkte bouwput) en weer de loonwerker, om de ravage van de boorjongens weer te herstellen in je bouwput.
Bent u er nog? Dat was een hoop gerinkel van geld dat in die put is gevallen, en we hebben helaas geen ezeltje-strekje dus er gaan weer wat slapeloze uren voorbij…
Overdag moeten al deze aansluitingen, aanvragen, rapporten, offertes en afspraken wanneer de busjesbende arriveert, worden geregeld. Daar kun je natuurlijk een aannemer voor inschakelen. Dat scheelt je vast een hoop kopzorgen. Wij kiezen ervoor om dit zelf te regelen en zo geld uit te sparen. Tja, nu ik toch veel thuis ben, is dat een goedkopere optie. Maar blij word ik er niet altijd van. Wel wijzer :-)
TIP 11 Neem jezelf niet te serieus en haal je schouders op bij de vraag “wanneer is je huis klaar”.
TIP 12 Maak tijd vrij om ander leuks te ondernemen.
Ga naar feestjes en praat over iets anders dan dat huis(!). Er is een wereld om je heen!
TIP 13 Maak veel foto's
Als je kinderen met een kwast en kanariegele verf in de bouwput rondstappen om de piketpaaltjes te verven zodat de kleurenblinde avegaarpaalboorder ze kan herkennen tussen het gebroken puin, neem dan de tijd om een foto te maken en laat het vieze gordijn in je net geplaatste tweedehands stacaravan even uit je handen vallen. Dan heb je een leuk plaatje voor in je eigen logboek…. Doen!